Το Ροτβάιλερ είναι ένα από τα αρχαιότερα, αν όχι το αρχαιότερο σκυλί βοσκής. Από πολλούς αποκαλείται το "σκυλί του χασάπη", όχι γιατί είναι άγριο και επιθετικό, αλλά γιατί το χρησιμοποιούσαν οι χασάπηδες στην αγορά για να τραβάει καροτσάκια με κρέας ή άλλα είδη της αγοράς. Μια πολύπλευρη εκτροφή και η φυσική δύναμη του σκύλου, το έκανε να είναι σε θέση να βοηθήσει τον άνθρωπο σε πολλές εργασίες έκτοτε, όπως το κυνήγι, οι έρευνες της αστυνομίας, αλλά ακόμα και οδηγός τυφλών.
Το Ροτβάιλερ είναι ένα πολύ δυναμικό σκυλί με έντονη προσωπικότητα. Είναι ένας σκύλος-φύλακας με έντονο το ένστικτο να προστατεύσει την οικογένεια και το σπίτι του, που το καθιστά ιδανικό σύντροφο και φύλακα. Είναι ένα πολύ έξυπνο σκυλί, πολύ εργατικό και με μεγάλη δυνατότητα προσαρμογής σε διαφορετικές συνθήκες. Σύμφωνα με την FCI Standard, το Ροτβάιλερ είναι πολύ εγκάρδιο, ήρεμο, αφοσιωμένο, υπάκουο και πρόθυμο.
Πρόκειται για ένα ήρεμο σκυλί που χρειάζεται σωστή εκπαίδευση και κοινωνικοποίηση. Εάν ο ιδιοκτήτης του το παραμελήσει ή αδιαφορήσει για αυτό, ενδεχομένως να βγάλει μία επιθετική συμπεριφορά.
Το Ροτβάιλερ είναι ένα σκυλί μεσαίου προς μεγάλου μεγέθους. Είναι πάντα μαύρο με κανελί λεπτομέρειες στο υπόλοιπο σώμα, κοντότριχο και μυώδες.